Parvo: Bihchianna leh a enkawl dan!
Kan ui vulh min suat saktu natna lar ber hi inzawt ta ila, "PARVO" kan ti rual dualin a rinawm. Len hunlai bik pawh nei lovin a leng reng emaw tih tur a ni a. Krismas leh kumthar ruaipui hun hi PARVO hluar zual hun a ni fo. Chuangin damdawi lama thiamna nei lo leh zir miah lo ni mah ila, ui ka lo enkawl tawh aṭanga ka tawn hriat, dog breeder leh midang dang ka rawn kual aṭanga ka ui enkawl dan hi a bangbo zawkte tan share ve ṭhain ka hria.. Ka enkawl dan ka post anga enkawl avanga an ui chhan ta, hmaihma leh call te, text leh social media post ah te hiala lawmthu rawn sawi an awm ve tâk nak nak vanga blog a suan lut ngam ka ni bawk a..
Chutih rualin he post hi Veterinary Department lam leh Private Clinic te hnualsuatna lam a ni lo tih erawh min lo hriatpui dawn nia..
Canine Parvovirus, Parvo tia kan sawi mai hi CPV emaw, CPV2 ti te pawhin sawi a ni a, thuhmun vek tih hriat tur a ni. He natna hi ui natna hluar deuh reng leh enkawl loh emaw enkawl tlai phei chuan uiin an thihpui nasat em em a ni a, chuvangin a chin hi kan chian ve a ngai..
A inkaichhawn theih dan:
1. Chinghnia, sihal, zawhte leh hetiang lam, a hrama hram chi ten an inkaichhawng thei
2. A kai tawh sa zun leh ek an hnim aṭangin an kai thei a, chuvangin ui walk pui pawhin fimkhur a ngai em em a ni.
3. Ṭawphnawk leh hnawmhnawk an ei vangin an kai thei a, chuvangin ui khuahkhirh hi an himna bul pakhat a ni thei.
4. Kan hriat loh fo, kai theihna ni awm pawha lang miah si lo chu puar uchuak over a chaw pek leh ruai ningnawi an ei na lam aṭang pawhin an kai tlat. Hei hi medical lam aṭanga sawifiah ka thiam miah lo a, mahse hemi avanga kai an awm nual vanga rawn ziah phah ta ka ni lawi si!
Engtia inven tur nge?
A chunga kan sawi lakah hian fimkhur theih tawpa fimkhur a ṭha ber a, chuti chung pawhin a him chuan loh avangin a venna Combine Vaccine an tih mai a lak tir theih bawk. Mahse, mak tak maiin vaccine la thlap si kai ta tho si an awm nawk avangin a vaccine hian 100% a veng zo chuang bik niin a lang lem lo.. Chuvangin, vaccine la ngeiin, khing thil lakah khian vanduai lo turin fimkhur ila, chu chu a him ber rih chu a ni deuh mai awm e.
Engtin nge parvo a nih kan hriat theih ang?
A lanchhuah dan in ang kher lo mahse a tlangpui thuin:
- Luakin an ṭan tlangpui a, a tirah chuan irh luak ang chi khan tui ril fim leh var emaw a ni tlangpui a. Mahse a nasat telh telhin an luak pawh a thâng uchuak telh telh a, an luakna hnu pawh silfai hleih theih loh khawpin a thâng hial ṭhin.
- A luak rei hnuah a buang/uk lam rawng a kai chho a, hetih hnuah phei chuan thâng ham ham tak a ni tawh.
- An ek a nem zuiin a rei hnuah a khawh zui a, an ek pawh nidanga an ek ang mai mai a ni lo, uih danglam takin a uih kulmuk duh hle.
- Enkawl loh emaw, enkawl har emaw, hma an sawnpui lo emaw a nih chuan an luak leh ek a thi zui mai ṭhin.
- A tlangpuiin a rawn lan chhuah hnu chuan an zawi ngawih ngawih a, chaw an thlah tlangpui bawk.
Engtia enkawl tur nge?
A enkawl dan hi chu sawi thiam a har khawp mai a, a pawimawh hmasa ber chu mahni ui chin chian hmasak hi ti ila a sual lo ang. Clinic/Vet lamin parvo a nih an suspect hma daih pawhin breeder te chuan a parvo dawn a ni tih an lo hre lawk thei ṭhin a. Chu chu a chhan pawh an ui zun, ek leh luak uluk taka an lo chik ṭhin vang a ni. Chuvangin breeder te hi chuan parvo lakah pawh an ui an chhan deuh vek zel. An hriat hma miau avangin enkawlna an dawn tir hma miau a. An ek a thi ṭhawt tawh hnuah chuan doctor thiamna nen pawh vanneih leh vanduai inkara innghat a nih tawh avangin parvo an kai hnua an nun chhan tur chuan a lan chhuah hlima lo hriat nghal var kha a pawimawh hmasa ber tihna a nih chu..
A bâk chu Leo in a kai ve ṭuma ka enkawl dan kha ka ziak ang a, thingtlang lamah a lo ṭangkai tâk mialin.. Vety leh Private Clinic awm lohna khua hi a tam zawk kan ni si a.
A hma khan Darkhumi leh Puipuia kha Parvo vang hian kan lo chân tawh a, anni pawh kha kan hrechhuak hma a, jection leh drip nen kan ṭang a, kan inchhan zo ta chuang lo kha a ni a. Chuvangin Leo a parvo ve ṭum kha chuan tumah ka rawn tawh lo a, tuma thurawn ang pawhin ka kal duh ta lo. A hma lama breeder leh ui vulh ṭhang ka rawn kual ho zinga a ṭha ka tih angin ka enkawl nghal tawp mai a ni.. Ka enkawl dan chu:
- A tui ka chhawp apiangah ORS + Glugose ka telh char char a, a ruah rualin ka refill char char thung a. (Hei hi a in duh lo an awm ṭhin a, an in duh loh chuan syringe a an káa kah luh sak mai tur a ni.)
- Ranin parvo a kai chuan a ril leh pumpui lam a khawih avangin paiṭawih ngai a lem apiang kha atan tur tluk thawthang a ni a, chuvangin chaw leh ei tur lam chi pek miah loh tur a ni. Parvo survivor te hi chuan a tlangpuiin enkawl lai chuan chaw pek loh tawp an duh ber zawk ṭhin chhan pawh chu vang chu a ni.
- An ril a ṭam a, ei tur an zawn hmasak ber kha chhichhiah la, harsa ti mah la, khawngaih eng ang mah la ni 3 chhung tal ei tur la pe lo zuiin ORS + Glugose khan la enkawl ang che. (Chaw an ban tirha khawngaih vang te, a dam tawh emaw tih vanga chaw pe zingah tisual an awm nawk tawh. An na zual thut a, an thi tup mai a ni..)
- Ranitidine Oral Solution IP (Rantac Syrup) leh Metronidazole Benzoate Oral Suspension IP (Metrogyl Suspension) hi a zuartute rawn chungin, ui rihzawng kg zat aṭanga hisapin ni khatah vawi 3 ka pe char char ṭhin (Metrogyl hi a vanna hmunah chuan Flagyll pawh a pawi lo tura ngaih a ni.)
- Depression Management ngaih pawimawh tel ngei ngei tur a ni
Depression management chu engnge a awmzia!?
Parvo in ui a luhchilh reng reng hian vun ngo doctor thiam te chuan depression a nei tel ṭhin an ti a, chu chu American Kennel Club (AKC) pawh khan an ziak. Chu chu rilruin a hriat reng avangin Leo a parvo ve ṭum kha chuan kan inenkawl dan kan thlak a, a hma ami te ang lovin chain hmanga khuahkhirh lo leh khungbo tawp lovin a veng hman an awm chuan zalen takin kan compound chinah kan zalen tir tho a. A ṭul chang bikah bak kan khuahkhirh lo. A ṭul changa kan khuahkhirh ṭum hian a ek leh luak pawh khuahkhirh loh lai nen a in an reng lai pawhin a lang chau zual ziah! A thin lah a chhiat phah ziah bawk a. Chuta chin phei chua depression hi an nei ve ngei a rinna ka nei a, chuvang tak chu a nia thlithlaina hnuaia zalenna kan pek tâk. A treatment pawhin nidang zawng aiin a thawk ṭha ta emaw ka ti ta reng a. Amah pawh bawksawp phah chuang miah lovin, chaw ei lo chu thuhran, luak leh e khawh reng chungin ni 6 chhung hian harh vang takin a awm thei a. Doctor leh Clinic pan miah lovin kan hneh ta reng a ni. A parvo lai hian a thaza a chhuah apiangin chau lutuk lo tur tawk velin fetching ka tihpui zel tho a, chu mai bakah a kiangah theih ang tawka hun hmang tam leh zualin ka ṭhian kawm bawr bawrh reng a. Ui dang venthawn tur kan vulh tel ta lo bawk nen amah pawh parvo enkawl laiah chuan a zalen halh bawk a. Heng hi a hmasawnna chhan pakhat ka ti lo thei lo..
Hei hi a ṭha ber e ka tihna lam a ni lova, mahni ui chin chiang lo leh enkawl dan thiam lo, râwn tur hre lo leh râwn tur an awm lohna hmuna mi te tan a ṭangkai tak mialin tih thuah ka lo ziak kawi ve ta duah a nih hi..
American Kennel Club in a sawi dan ṭhenkhat?
- I uiin thil a hnim, liah, ei leh in apiang khan parvo risk ah i awm a, kha thil kha parvo virus awmna a nih chuan a kai nghal thei.
- Chu mai a ni lo, parvo kai ui bula awm ui neitu te leh an inleng te pawhin an pu darh thei a, a kai te thil hman - bowl, collar & leash etc aṭang te pawhin a kaichhawn theih.
- Parvo hian pum leh ril a bitum ber a, taksa ralvengtu a tichhe ṭhin. (Ui tana HIV ti ila a fiah ber mai thei!)
- Ui sen chuan a nu taksa ralvengtu rin chin a neih avangin kar 6 aṭanga thla 6 inkar hi an kai sam ber lai a ni.
- Rottweiler, Doberman Pinscher, American Staffordshire Terrier, English Springer Spaniel, German Shepherd Dog leh Labrador Retriever te hian an kai hma zual bik.
- Uiin parvo a kai aṭanga ni 4/5 bawr velah amahah a langchhuak ṭhin a, a neitu a zirin a parvo a ni tih hriat hun erawh a in ang lo ang.
- Ni 4-10 thleng parvo hi an mahni aṭanga a darh avangin midang an kai lohna tura fimkhur hle tur a ni.
- Ui taksa pawn lama chhuak parvo virus te hi inchhungah chuan thla 1 lai te an dam thei a, pawnah phei chuan thla tam tak, a kuma kum hial pawh a hmun a zirin an dam thei!
- Kawṭhalo, luak, khawsik, zawi nguai nguai/ngawih ngawih, chaw châk lohna, rihna tlahniam, chauh leh chaklohna leh tui tlakchhamna te in a langchhuak tlangpui a, hetiang anga kan ui a awm chuan a hria te rawn vat tur a ni.
- Veterinarian enkawlna hnuaia an damchhuah lehna chance hi 68-92% vel a ni a (hriat hma leh tlaiin a hril thui viau ang), ui la senah chuan ni 3/4 an sual let theih hi chuan an damchhuak tlangpui a, an lo nasat tawh dan a zirin ni mahse a tlangpuiin ni 10 chhungin an dam leh hman tlangpui.
A chung lama kan sawi tawh ang khian ui tan chuan HIV ang deuh a nihna chin a awm a, a enkawlna an pek pawh hi Parvo virus thahna tur ni lovin, taksa ralvengtu a tichhe tur leh an taksain tui an tlachham tur venna leh an taksa chau lutuk tur venna leh puihna a ni ber a, mahse HIV a an ziktluak lohna erawh a uia hi a hmet hlum lo a, an taksa ralvengtuin a sual let theih hun a thlen chuan ui taksa ralvengtu khan a hneh let ta mai zawk a nih hmel.
Nangni chu lo fimkhur ula, lo him ula, lo hlim ang che u.. 🤗
I thu ziah hi ka van ti em,hetiang thu mizotawng ngeia chhiar tur hi a awm tih lo hria ila kan uite kha athi lo tur,thla thum leh niriat chiah kan vulh hman a,Parvo vangin a thi a,kan mittui a tla reng mai,kan lo enkawl har lutuk a
ReplyDeleteRûlhut hlo ah hian eng hi nge pe ila ṭha ang le. Khawngaih in min lo hrilh kai. Rûlhut te tak tê tê a e chhuak a.
ReplyDeleteAtha kati hle mai abengvar thlak lutuk
ReplyDeleteHe I thil post hi ka lo hmu har deuh ani, American Staffordshire terrier 2 ka vulh ve a , mahse he nat na chimawm tak vang hian kan Chan ta,10 months an ni ve tawh a sin le ka ûi vawng vawng😭😭😭😭😭😭
ReplyDeletePu kenny,tunah hian kan Retriever hi a rai a , tukin atang a ek hi a rawn thi ta mai si a, khimi damdawi khi pe ve ta ila, anaute pai hian a tuar angem le
ReplyDelete